Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2019

3 Δεκεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία

Η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία καθιερώθηκε το 1992 με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και τιμάται κάθε χρόνο στις 3 Δεκεμβρίου, δίνοντας την ευκαιρία σε όλους μας να εστιάσουμε την προσοχή μας στα δικαιώματα και τις δυνατότητες των ανθρώπων με αναπηρία. Στην εκπαίδευση τιμάμε την ημέρα αυτή με δράσεις και δραστηριότητες που στοχεύουν:

στην απόκτηση δεξιοτήτων αναγνώρισης, αποδοχής, διαχείρισης και σεβασμού στην ετερότητα,

στην αποδοχή των ατόμων με αναπηρία ως μέρος της ανθρώπινης ποικιλομορφίας και της μοναδικότητας του καθενός μας,

στην ευαισθητοποίηση των μαθητών σε θέματα σεβασμού των δικαιωμάτων των παιδιών με αναπηρία όπως είναι το δικαίωμά τους να διατηρούν την ταυτότητά τους, την αξιοπρέπειά τους και η ισότητα των ευκαιριών.

Η διδακτική και παιδαγωγική αξιοποίηση της σύγχρονης Διαπολιτισμικής Παιδικής Λογοτεχνίας, και ιδιαίτερα αυτής που αναφέρεται στην αναπηρία, συμβάλλει τόσο στη μύηση του παιδιού σε διαπολιτισμικές αξίες όσο και στη «συνάντησή» του με τους πολυγραμματισμούς, θέτοντας τις βάσεις για τη διαμόρφωση ενός μελλοντικά εγγράμματου και διαπολιτισμικά ευαισθητοποιημένου πολίτη.

Γενικότερα η λογοτεχνία αποτελεί αξιόλογο εργαλείο στο νηπιαγωγείο τόσο για την εφαρμογή μιας παιδαγωγικής πολυγραμματισμών όσο και την επαφή των νηπίων με σοβαρά κοινωνικά θέματα. Το σύγχρονο Νηπιαγωγείο, ως ένας από τους κυριότερους φορείς κοινωνικοποίησης και διαμόρφωσης στάσεων, αντιλήψεων και ταυτοτήτων, οφείλει να εξασφαλίζει τις προϋποθέσεις εκείνες ώστε η ετερότητα να αντιμετωπίζεται ως μια κανονικότητα της σύγχρονης πραγματικότητας και όχι ως πρόβλημα, εξαίρεση ή έλλειμμα.

Προσεγγίζουμε, λοιπόν, το θέμα μέσα από παραμύθια, ιστορίες αλλά και videos και ταινίες με αναφορά στην αναπηρία. Παραθέτω ενδεικτικά κάποια σύγχρονα παραμύθια με άμεση ή έμμεση αναφορά στην αναπηρία ανά κατηγορία αναπηρίας και θα μπορούσαν να αποτελέσουν αξιόλογο εργαλείο διαπολιτισμικής προσέγγισης και να αξιοποιηθούν ως αφόρμηση για ενασχόληση με το θέμα της αναπηρίας και της διαφορετικότητας μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες ενσυναίσθησης για παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας. Επίσης, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για τον σχεδιασμό διδακτικών σεναρίων στα πλαίσια μιας Παιδαγωγικής Πολυγραμματισμών (πηγή: Ιωαννίδου Α., 2018. Πολυγραμματισμικές προσεγγίσεις σύγχρονων παραμυθιών στην προσχολική εκπαίδευση: η περίπτωση παραμυθιών που αναφέρονται στην αναπηρία).

Σωματική - κινητική αναπηρία

1. Ανδρικόπουλος, Ν. (2007). Δύο παπούτσια με καρότσι. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

2. Βάρβογλη - Κασκαβέλη, Λ. (2012). Ο Πέτρος και ο αδερφός του. Εκδ. Παπαδόπουλος.

3. Βαρελλά, Α. (1998). Τα παπουτσάκια που λένε παραμύθια. Αθήνα: Άγκυρα.

4. Γκρέκου, Γ. (2004). Ο Φοίβος … και ο άλλος Φοίβος. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

5. Green, J. (1999). Είμαι ξεχωριστή. Αθήνα: Μοντέρνοι Καιροί - αναπηρία κινητική, οπτική και ακουστική.

6.Σταματοπούλου, Ι. (2005). Η μάγισσα Αμπουλίνα. Αθήνα: Εκδ. Κέδρος

Νοητική - γνωστική αναπηρία

1. Αυτζής, Μ. (2004). Θέλω μόνο να παίξω μαζί σου. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα - σύνδρομο Down.

2. Αβραμίδου, Μ. (1988). Γράμμα στο μοναχικό αδερφό μου. Αθήνα: Εκδ. Πατάκης - αυτισμός.

3. Βελς, Ρ. (1991). Τα φτερά του δράκου. Αθήνα: Ψυχογιός - νοητική στέρηση.

4. Αραβίδου, Μ., Γεωργιοπούλου, Φ.- Χ., Γεωργοπούλου, Β., Κυρίτση, Α., Χαραλαμπίδου Μ. (2015). Ο Φοίβος κι εγώ. Εκδ. Σαΐτα. Αυτισμός. Διαθέσιμο στο διαδίκτυο: https://www.ebooks4greeks.gr/%CE%BF%CF%86%CE%BF%CE%B9%CE%B2%CE%BF%CF%82-%CE%BA%CE%B9-%CE%B5%CE%B3%CF%89.

5. Κωνσταντινοπούλου, Μ. (Ψυχολόγος - Ειδική Παιδαγωγός). Παράξενα Όμορφο. Αυτισμός. Διατίθεται αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή (pdf) στον δικτυακό τόπο: https://www.noesi.gr/files/PARAXENA-OMORFO.pdf.

6. Πουλάκης, Π. (2006). Ο Αυτός. Αθήνα: Κάστωρ - αυτισμός
7. Ιωαννίδου Άσπα (2015) Ταξίδι στη Σχηματούπολη παρέα με μια κουκίδα. Διαθέσιμο στο:https://www.slideshare.net/secret/dKCUEaMBfHKI9X.

Αισθητηριακή αναπηρία

1. Αλεξάνδρου Κ. Γιώτα (2015). Φένια η αγαπημένη των ήχων. Αθήνα: Εκδ. Πατάκη.

2. Αλεξοπούλου - Πετράκη, Φ. (2005). Φίλοι; … φως φανάρι (2η εκδ.). Αθήνα: Εκδ. Παπαδόπουλος - κώφωση.

3. Αρτζανίδου, Έ. (2009). Τα γυαλάκια της Μαλένας. Αθήνα: Εκδ. Ψυχογιός - προβλήματα όρασης

4. Μάρρα, Ε. (1987), Το μυστικό τραγούδι της Μάτας. Αθήνα: Εκδ. Κέδρος – προβλήματα ακοής.

5. Μάστορη, Β. (2005). Δωριλένια. Αθήνα: Εκδ. Πατάκης - προβλήματα ομιλίας.

6. Νευροκοπλή, Β. (2008). Το παραμύθι της μουσικής. Αθήνα: Εκδ. Λιβάνης - τυφλότητα.

Συναισθηματική - ψυχική αναπηρία

1. Grass, G. (2005). Πιάσε τα αστέρι που πέφτει. Αθήνα: Εκδ. Α. Α. Λιβάνη - ψυχική διαταραχή.

2. Κυρμανίδου, Σ. (2008). Το ταξίδι της απορίας. Αυτοέκδοση - ψυχική υγεία.

3. Λυμπεροπούλου, Ό. (2008). Γιατί η Γιαγιά μου δεν θυμάται το όνομά μου; Αθήνα: Εκδ. Παπαδόπουλος - νόσος Αλτσχάιμερ.

Σωματική διαφορά - Διαφορετικότητα

1. Βαρβαρούση, Λ. (2009). Μια παρέα με καρδιά. Εκδ. Ευρωπαϊκή επιτροπή Αντιπροσωπεία στην Ελλάδα - διαφορετικότητα.

2. Βασιλάκη, Α., Δημητριάδου, Ι., Καϊδαντζή, Έ., Κωνσταντόπουλος, Α., Παναγιωτέλη, Β., Πατρωνά, Δ., Σούλη, Ε., Ξηρακιά, Π. (2015). Η Ζαχαρούπολη. Εκδ. Σαΐτα - παιδικός διαβήτης. Διαθέσιμο και στο διαδίκτυο: https://www.youtube.com/watch?v=73ioizHuMPY.

3. Ηλιόπουλος, Β. (1997). Ο Τριγωνοψαρούλης. Αθήνα: Εκδ. Πατάκη - σωματική διαφορά.

4. Θεοδωράκη, Μ. (2008). Σαν ζάχαρη άχνη. Αθήνα: Εκδ. Διάπλαση - παιδικός διαβήτης.

5. Cave, Κ. (2008). Το Κάτι Άλλο (6η εκδ.). (μτφ.: Ρ. Τουρκολιά - Κυδωνιέως). Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη. (Πρωτότυπη έκδοση 1994) - σωματική διαφορά. Διαθέσιμο και στο διαδίκτυο: https://www.youtube.com/watch?v=86SfCcVPbP4

6. Κωνσταντινίδου, Μ. (2001). Ο Νιφάδας και η Γνώση. Αθήνα: Εκδ. Ρώσση - σωματική διαφορά.

7. Λάττα, Γ. (2009). Όταν το 7 συνάντησε το 10. Θεσσαλονίκη: Εκδ. Βιβλιοδιάπλους - διαφορετική εμφάνιση.

8. Μάρρα, Ε. (2000). Ο μικρός Ντουπ. Αθήνα: Εκδ. Πατάκη - σωματική διαφορά.

9. ΜακΚάλεν, Σ. (2007). Μπίλυ ο Ανάποδος. (μτφ.: Ε. Γαλανοπούλου). Αθήνα: Εκδ. Καστανιώτη.

ΒΙΝΤΕΟ ΚΑΙ ΤΑΙΝΙΕΣ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ